Atlas Anatomii Klinicznej

Nerw kulszowy. Porażenie nerwu kulszowego.

Nerw kulszowy jest najdłuższym i najgrubszym nerwem człowieka. Stanowi gałąź końcową splotu krzyżowego. W skład nerwu kulszowego wchodzą włókna segmentów od L4 do S3.

Nerw kulszowy wychodzi z miednicy poprzez otwór kulszowy większy, pod mięśniem gruszkowatym, bezpośrednio na kości miednicznej. Kieruje się ku dołowi aż do osiągnięcia dołu podkolanowego. W przebiegu nerwu kulszowego odróżniamy dwa odcinki, odcinek pośladkowy i odcinek udowy.

W odcinku pośladkowym nerw kulszowy przykryty jest mięśniem pośladkowym wielkim i leży ku tyłowi od stawu biodrowego oraz szyjki kości udowej. Zlokalizowany jest prawie centralnie między krętarzem większym a guzem kulszowym. Wychodząc spod mięśnia pośladkowego wielkiego (od 1 do 2 cm poniżej jego dolnego brzegu) nerw kulszowy położony jest najbardziej powierzchownie z całego swojego przebiegu.

W odcinku udowym nerw leży na tylnej powierzchni mięśnia przywodziciela wielkiego, pod mięśniami zginaczami uda. Dalej leży w bruździe między mięśniem półbłoniastym i dwugłowym uda dochodząc aż do górnego kąta dołu podkolanowego. W górnej części dołu podkolanowego nerw kulszowy dzieli się na swoje dwie gałęzie końcowe – nerw strzałkowy wspólny oraz nerw piszczelowy.

Gałęzie nerwu kulszowego ze składnika piszczelowego:

• Gałęzie mięśniowe dla mięśnia półścięgnistego, mięśnia półbłoniastego, części przywodziciela wielkiego, głowy długiej mięśnia dwugłowego uda.

• Gałąź stawowa do stawu kolanowego.

Gałęzie nerwu kulszowego ze składnika strzałkowego:

• Gałąź mięśniowa dla głowy krótkiej mięśnia dwugłowego uda.

• Gałąź stawowa do stawu kolanowego.

Porażenie nerwu kulszowego

Porażenie nerwu kulszowego występuje w niewielkiej ilości przypadków, ponieważ w całym swoim przebiegu nerw chroniony jest przez okoliczne tkanki. Uszkodzenie nerwu kulszowego występuje z ranami ciętymi, ranami postrzałowymi, złamaniami miednicy, guzami miednicy oraz przy iniekcjach domięśniowych w mięsień pośladkowy.

Porażenie nerwu kulszowego ma poważne następstwa, dochodzi do upośledzenia ruchów w stawie kolanowym, porażenia wszystkich mięśni stopy i palców, również nawracanie w stawie biodrowym jest zaburzone.

Uszkodzenia uwidacznia się podczas chodzenia, chory podnosi wysoko kończynę dolną wyprostowaną w stawie kolanowym i wyrzuca ją przed siebie. Zniesiony zostaje odruch skokowy, przy zachowanym odruchu kolanowym.

Piśmiennictwo

1. Miyazaki F. Misconceptions of sciatic nerve anatomy. American Journal of Obstetrics and Gynecology. 1996 Jul;175(1):235-6. 2. Natsis K, Totlis T, Konstantinidis GA, Paraskevas G, Piagkou M, Koebke J. Anatomical variations between the sciatic nerve and the piriformis muscle: a contribution to surgical anatomy in piriformis syndrome. Surgical and Radiological Anatomy. 2013 Jul 31. 3. Andersen HL, Andersen SL, Tranum-Jensen J. Injection inside the paraneural sheath of the sciatic nerve: direct comparison among ultrasound imaging, macroscopic anatomy, and histologic analysis. Regional Anesthesia and Pain Medicine. 2012 Jul-Aug;37(4):410-4. 4. Mishra P, Stringer MD. Sciatic nerve injury from intramuscular injection: a persistent and global problem. International Journal of Clinical Practice. 2010 Oct;64(11):1573-9.